Версия для печати
Размер шрифта:
Фото
Печатать

Напярэдадні Дня народнага адзінства на месцы спаленай вёскі Юраўскія Бакштаўскага сельсавета ўстанавілі інфармацыйны знак “Памяць. Адзінства. Перамога”

06.09.2024
Напярэдадні Дня народнага адзінства на месцы спаленай вёскі Юраўскія Бакштаўскага сельсавета ўстанавілі інфармацыйны знак “Памяць. Адзінства. Перамога”
Ёсць падзеі, забыцца пра якія ні ў якім выпадку нельга - памяць быццам бы аберагае нас ад іх паўтарэння. Няма для чалавека нічога больш страшнага, чым вайна. Гібель салдат - гэта, вядома, трагедыя і гора. Але нават на вайне страшным злачынствам з'яўляецца знішчэнне мірных жыхароў. Колькі б дзесяцігоддзяў не прайшло, на вочы наварочваюцца слёзы пры думцы аб дзецях, якім было не суджана вырасці, падлеткаў, якім не дадзена стаць дарослымі, віна якіх толькі ў тым, что іх дзяцінства прыйшлося на час вайны… 

Напярэдадні Дня народнага адзінства ў Год гістарычнай памяці на месцы спаленай вёскі Юраўскія Бакштаўскага сельсавета, якая не адрадзілася пасля вайны, быў устаноўлены інфармацыйны знак “ Памяць. Адзінства. Перамога”.

Удзел у мерапрыемстве прынялі старшыня райвыканкама Ігар Генец, пракурор Іўеўскага раёна Аляксандр Шырокіх, ваенны камісар Іўеўскага раёна Уладзімір Жэбрык, прадстаўнікі працоўных калектываў, вучні і настаўнікі Бакштаўскай СШ імя М. Чэрнік.

З таго трагічнага часу прайшло амаль 80 гадоў, не засталося ў жывых сведкаў тых жудасных падзей. Аднак у нашым газетным архіве засталіся ўспаміны ад 1991 года Аляксандры Фёдараўны Шульгі (яна была родам з хутара Юраўскія, жыла ў Заберазі): 

- Гэта здарылася ў суботу, дзесьці ў жніўні. Бульбу збіраліся капаць. Панаехалі да нас з ранку немцы. Я замужам была ў Заберазі, а ўся радня - у Юраўскіх. Хочацца, каб у нядзелю ў хаце чыста было. Стала прыбірацца. Убачыла, што немцы да хутароў пайшлі. Мыю падлогу, а сэрца млее чагосьці. Муж, які потым загінуў на фронце, супакойваць стаў мяне. Маўляў, нічога ж не чутно, чаго так непакоішся?! 

Ранкам у нядзелю пабегла ў Юраўскія. Немцы на мосце не пусцілі. А кулямёты ўжо страчылі. І агонь было бачна… 29 чалавек з Юраўскіх выкапалі сабе магілу. Усіх іх і пастралялі. 

Пляменніца ў мяне 19-гадовая была. Такая прыгажуня, што людзі спецыяльна паглядзець прыходзілі. Косы амаль да пят. Адзначылі зверы ў чалавечым абліччы яе прыгажосць. Усіх абы як кінулі ў тую яму. А яе зверху роўненька палажылі, косы на грудзях расправілі. Куля не насмерць забіла, дык жывую не закопвалі, штыком праткнулі ад скроні да вуха… 

У акце Юрацішкаўскай раённай камісіі НДК аб забойстве нямецкімі акупантамі насельніцтва і ваеннапалонных у раёне і ўгоне жыхароў на прымусовыя працы (№80 ад 20 мая 1945 года) значацца такія звесткі грамадзяніна Супрановіча: «У вёсцы Юраўскія ў 1942 годзе нямецка-фашысцкія звяры расстралялі і замучылі амаль усю вёску, расстраляных 20 чалавек, сярод іх былі дзеці 1 года, якіх расстралялі з аўтаматаў, а параненых даколвалі штыкамі, а некаторых закопвалі ў зямлю жыўцом». 

..На Іўеўшчыне лёс Хатыні раздзялілі 6 вёсак: Ятаўтавічы, Матыкаўшчына, Юраўскія, Кавалёвы, Бакшты, Шаркуці. У агульнай колькасці падчас жудасных трагедый у гэтых населеных пунктах загінула 154 чалавекі. Вёскі Юраўскія і Кавалёвы ўвекавечаны ў мемарыяльным комплексе “Хатынь”. 

*** 

Нагадаем, што ў ліпені бягучага інфармацыйны знак з’явіўся на месцы расстрэла фашысцкімі карнікамі 48 бакштоўскіх яўрэяў. Прачытаць пра гэта можна тут 



І. БУТУРЛЯ. С. ЗЯНКЕВІЧ (фота і відэа).
© Іўеўскі раённы выканаўчы камітэт, 2024.